70 jaar afsluiting Braakman
Het is dit jaar 70 jaar geleden dat de Braakman is afgesloten. Ter ere van dit jubileum is de film ’70 jaar afsluiting Braakman’ aan inwoners van Biervliet getoond. “Het was even zoeken naar de beelden, maar uiteindelijk hebben we ze gevonden”, vertelt Jack van Harn, voorzitter van ondernemersvereniging ‘Willem Beukelszoon’. Hoe is de Braakman eigenlijk ontstaan? En waarom is de Braakman afgesloten? Wij waren aanwezig bij de filmvertoning.
Biervliet behoort tot de oudste stadjes van Zeeuws-Vlaanderen. Het had al stadsrechten toen er van Terneuzen nog geen sprake was. Biervliet had een gunstige ligging aan het water, dat toen nog in open verbinding met de zee stond. Water waar onder andere Willem Beukelszoon eind dertiende, begin veertiende eeuw met zijn schip over heeft gevaren.
“De schepen kwamen onder meer zout in Zelzate, Hulst, Axel en Moerspui halen, want daar werd zout gewonnen door turf te verbranden”, vertelt Rinus Willemsen van de Stichting Behoud Monumenten Biervliet. “In Biervliet dachten ze dat dichterbij te kunnen doen en begonnen ze met turfwinning. Dit had tot gevolg dat de dijk verzakte wat uiteindelijk leidde tot een dijkdoorbraak. Zo is omstreeks 1400 de Braakman ontstaan.”
“In 1952 is de Braakman ingedijkt. Enerzijds om vruchtbare grond te winnen maar ook om een veiligere kustlijn en meer werkgelegenheid te creëren. Vanwege de sterke stroming was het een hele manoeuvre om de Braakman af te sluiten. Een minutieuze planning lag ten grondslag aan de afsluiting. Onder meer twee caissons zijn afgezonken om de afsluiting te realiseren.”
Sluiting van de Braakman
“In die tijd was het heel merkwaardig hoe het nieuw gewonnen land werd ingericht. Er werden als vanzelfsprekend wegen aangelegd, boerderijen gebouwd en een deel van de grond werd in cultuur gebracht. Maar er was ook aandacht voor levensruimte, recreatie en natuur.” Vanaf 1954 werd in het Braakmangebied bos aangeplant en een recreatieterrein aangelegd. De Braakman is nu een gebied waar je wandelend of fietsend van de natuur kunt genieten. In het gebied vind je wandelpaden, fietspaden, ruiterpaden, een rolstoelpad, natuurlijke speelzone, uitkijkpunten, informatiezuilen en picknicktafels.
Bezoek van koningin Juliana aan de Julianahoeve, een van de eerste boerderijen in de Braakman
Voorloper van de Deltawerken?
“De Braakmandijk was net op tijd aangelegd voor de watersnood uit 1953. De dijk hield stand en voorkwam overstroming in het achterland. De nieuwe taak ontstond om Nederland te beschermen tegen hoogwater van de zee. De vraagstukken over het Deltaplan en het afsluiten van zeearmen waren van dezelfde aard als de afsluiting van de Braakman. De technische hulpmiddelen en de ervaring die tijdens het afsluiten van de Braakman zijn opgedaan, kwamen goed van pas.”
Film ’70 jaar afsluiting Braakman’
“We wisten dat er 70 jaar oud beeldmateriaal van de afsluiting van de Braakman was”, vertelt Jack. “Het was nog een hele zoektocht naar de beelden. De zwart-wit film was oorspronkelijk in het bezit van de voormalige gemeente Biervliet. Na de herindeling in 1970 zijn de beelden naar het gemeentelijk archief in Terneuzen verhuisd en later in Middelburg en uiteindelijk bij Stichting Beeld en Geluid terechtgekomen. Ondernemersvereniging Biervliet vond dat dat stukje erfgoed in Biervliet thuishoorde. Zodoende hebben wij uiteindelijk de vertoningsrechten gekocht. De vertoningsrechten zijn aan onder meer Stichting Behoud Monumenten Biervliet voorbehouden.”
Een aantal aanwezigen heeft de afsluiting van de Braakman 70 jaar geleden meegemaakt. Dat leverde bijzondere verhalen en anekdotes op. “De film wordt nu voor educatieve doeleinden gebruikt. Leerlingen vanaf 10 jaar uit Biervliet en omgeving krijgen de film op school te zien.”
Wil jij de film ’70 jaar afsluiting Braakman’ zien? Neem dan contact op met Stichting Behoud Monumenten Biervliet.
