Parel I De Staats-Spaanse Fortenlinie

Parels... Je vindt ze overal in de regio. Het zijn gebouwen of plekken met een bijzondere geschiedenis. Zo ook de Staats-Spaanse Fortenlinies in Axel. In de Tachtigjarige oorlog zijn de Staats-Spaanse Fortenlinies opgebouwd en nog steeds zijn ze te zien. Benieuwd naar het verhaal achter de linies? Wij vertellen het!

Geschiedenis

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog speelde Zeeuws-Vlaanderen een belangrijke rol in de strijd tegen Spanje. In 1586 veroverde Prins Maurits Axel en werden de dijken doorgestoken wat natuurlijk slecht nieuws was voor Nederland. Dit zorgde ervoor dat Axel een apart eiland werd. Op de Staatse gebieden werden forten en een schansenlinie aangelegd. Aan de andere kant van het ‘Canael van Axel’ werd door de Spanjaarden ook forten en linies aangelegd.  De forten aan beide kanten van het kanaal dienden als legerkampen voor de soldaten. De grens tussen de Staat en het Spaanse deel was dus het Canael van Axel. Aan beide kanten werden steeds meer forten en linies aangelegd om zo voorbereid te zijn op een eventuele oorlog.

Bij de Slag bij Nieuwpoort in 1600 won Spanje Philippine, Hulst en Sas van Gent. Gelukkig veroverde de Staat in 1604 West-Zeeuws-Vlaanderen, waardoor Hulst, Sas van Gent en Philippine gelukkig weer terug vielen in de handen van de Staat. Toen in 1648 de Vrede van Munster werd getekend verloren de linies en forten hun functie en werden ze non-actief verklaard.

Nog steeds bewonderen!

Na de vrede van Munster stonden de linies op non-actief. Toen de Fransen in 1672 binnenvielen werden de linies weer geactiveerd. Helaas droegen ze niet bij aan enige militair succes. De linies waren wel heel bepalend voor de landgrenzen tussen Nederland en België. Niet alleen toen, maar ook in de verdere geschiedenis van deze twee landen. Een groot deel van de linies is nu nog terug te vinden in het landschap en kan je nog steeds bekijken, omdat de linies en forten goed bewaard zijn gebleven. In totaal staan er 160 forten, redoute en stadjes aangelegd door de Spanjaarden in de Tachtigjarige oorlog. Al deze forten zijn verbonden door de liniedijken. 

Rond Axel heeft het Staatsbosbeheer drie forten: Sint Joseph, Sint Jacob en Sint Livinus. Deze forten staan er al meer dan 400 jaar. In 2007 zijn ze volledig opgeknapt door Staatsbosbeheer. Het doel is om ook in de komende jaren nog meer forten en liniedijken te herstellen. Een leuke tip is het liniepad-fietsroute. Onderweg kom je langs alle liniedijken en forten en kan je genieten vanuit de mooie uitkijkpunten.