Parels… Oorlogsmonument bij de Westsluis

Op 5 mei is het Bevrijdingsdag, en welke Parel uit Terneuzen kunnen we dan beter uitlichten dan het Oorlogsmonument aan de Westsluis? Deze Parel staat namelijk op een bijzonder plek met een rijke geschiedenis.

Het verhaal

Het verhaal begint met het drama op Dolle Dinsdag, 5 september 1944. De Duitsers hadden springstoffen aangebracht bij de bruggen en sluizen van de toenmalige Zeesluis om deze onbruikbaar te maken voor de geallieerde troepen. Vijf leden van Rijkswaterstaat (ir. Hoolsema, ir. Groenewegen, De Bert, Verbrugge en Nieuwenhuize) wilden dit voorkomen.

Ze overlegden met het personeel van de Zeesluis hoe ze al die springstoffen konden verwijderen. Een Duitse soldaat kwam voorbij en kreeg argwaan.. iets klopte niet volgens hem. Hij keerde met een aantal Duitse soldaten terug. Hij had door dat ze de springstoffen wilden verwijderen en opende het vuur op de medewerkers van de Rijkswaterstaat. Enkelen konden vluchten, anderen schuilden op het sluisterrein. Ir. Hoolsema bleef gewond achter op de Sluis. Vier medewerkers werden ter plekke gefusilleerd. Hoolsema werd meegenomen voor verhoor, helaas heeft ook hij het niet gered. Na dit drama werden de lichamen door het Rode Kruis gevonden.

Op 8 september werden de vijf helden onder grote belangstelling in een gezamenlijk graf op de Algemene Begraafplaats begraven.
Na de bevrijding op 20 september is er op het graf een gedenkteken geplaatst, waarop de daden van de vijf mannen worden gesymboliseerd door een mannenfiguur, die een schild boven een sluiswerk houdt.

Het monument

De diepe rouw van de Terneuzenaren n.a.v. de gebeurtenissen op Dolle Dinsdag maakte indruk op Koningin Wilhelmina. Op 14 maart bracht ze bezoek aan de plek waar het allemaal had afgespeeld. Diep ontroert legde ze een rozet neer en zei: “Hier moet een monumen voor deze gevallenen komen”. Op 20 september 1950 werd het monument onthuld door Prins Bernhard. Het prachtige beeld is ontworpen door K.J. Huineman en is ruim zeven meter hoog. Op het beeld staat de tekst “Aan hen die vielen voor de vrijheid”. 

De voet van het monument bestaat uit breuksteen wat afkomstig is van de oorlogsvernielingen aan de sluis. Het symboliseert het verdrukte en verbrijzelde Nederland. De zuil bestaat uit verschillende brokken graniet, wat uiting geeft aan de gedachte van veelheid tot eenheid door Nederlandse volk. De bronzen vuist, met het zwaard en de gebroken keten, verbeeldt de eenheid en vrijheid dat weer mogelijk werd zijn door die gesneuvelde soldaten.